M&A là gì?
M&A là viết tắt của cụm từ tiếng Anh “Mergers and Acquisitions”. Đây là hoạt động giành quyền kiểm soát của doanh nghiệp thông qua hình thức sáp nhập hoặc mua lại giữa các doanh nghiệp. Trong M&A, Sáp nhập (Mergers) diễn ra khi hai doanh nghiệp cùng nhau tạo thành một doanh nghiệp mới với quy mô lớn hơn và duy nhất. Mua lại (Acquisitions) xảy ra khi doanh nghiệp lớn hơn mua lại doanh nghiệp nhỏ hơn và giữ quyền kiểm soát.
Lợi ích của M&A với thị trường
M&A mang lại nhiều lợi ích cho doanh nghiệp và thị trường trong kinh doanh. Dưới đây là một số lợi ích chính của M&A:
1. Mở rộng quy mô doanh nghiệp: M&A giúp doanh nghiệp có thể xâm nhập vào thị trường mới, mở rộng quy mô phân phối, và tăng thêm thị phần.
2. Giảm bớt chi phí nhân lực: Quá trình M&A thường dẫn đến việc cắt giảm nhân lực không cần thiết và thay thế bằng nhân lực chất lượng hơn, giúp tiết kiệm chi phí và nâng cao hiệu suất làm việc.
3. Nâng cao nguồn lực tài chính: M&A cung cấp nguồn lực tài chính mới và cải thiện khả năng tiếp cận các nguồn vốn lớn hơn, từ đó tăng cường sự minh bạch tài chính.
4. Cải thiện công nghệ và kỹ thuật: M&A cho phép chuyển giao công nghệ và kỹ thuật giữa các doanh nghiệp, cải thiện chất lượng sản phẩm và dịch vụ.
Các hình thức M&A hiện nay
Hiện nay, có ba hình thức M&A phổ biến là M&A theo kiểu ngang hàng (Horizontal M&A), M&A theo chiều dọc của chuỗi cung ứng (Vertical M&A) và M&A kết hợp (Conglomerate). Dưới đây là mô tả chi tiết về từng hình thức M&A:
1. M&A theo kiểu ngang hàng (Horizontal M&A): Hình thức này xảy ra khi các doanh nghiệp cùng ngành hoặc dịch vụ sáp nhập hoặc thâu tóm lẫn nhau để tăng cường sức mạnh cạnh tranh và chiếm thị phần. Ví dụ: Facebook mua lại Instagram để tiếp cận nhóm khách hàng trẻ.
2. M&A theo chiều dọc của chuỗi cung ứng (Vertical M&A): Hình thức này xảy ra khi các doanh nghiệp sáp nhập hoặc mua lại các doanh nghiệp trong cùng chuỗi giá trị sản xuất hoặc cung ứng, nhưng có điểm khác biệt về giai đoạn sản xuất. Mục tiêu chính là tạo ra hiệu quả kinh tế và giảm thiểu chi phí sản xuất. Ví dụ: một doanh nghiệp may mặc mua lại một doanh nghiệp chuyên gia công để giảm thiểu chi phí sản xuất.
3. M&A kết hợp (Conglomerate): Hình thức này xảy ra khi các doanh nghiệp sáp nhập hoặc mua lại nhằm tạo thành một tập đoàn lớn hơn. Thường áp dụng cho các doanh nghiệp có cùng nhóm đối tượng khách hàng mục tiêu trong cùng một lĩnh vực, nhưng cung cấp các sản phẩm khác nhau. Ví dụ: một tập đoàn công nghệ mua lại một tập đoàn sản xuất viễn thông.
Cách thức để thực hiện thương vụ M&A là gì?
Quy trình thực hiện thương vụ M&A phụ thuộc vào mục đích, quy mô và chiến lược của doanh nghiệp. Tuy nhiên, dưới đây là một quy trình cơ bản thường gặp của M&A:
1. Xây dựng chiến lược M&A phù hợp: Xác định mục tiêu muốn đạt được từ M&A và đưa ra phương pháp thích hợp.
2. Đưa ra tiêu chí tìm kiếm M&A: Xác định các tiêu chí quan trọng như lợi nhuận, khách hàng, và vị trí địa lý để tìm kiếm và lựa chọn các doanh nghiệp mục tiêu.
3. Chọn ra các công ty mục tiêu tiềm năng: Tìm kiếm và chọn lọc các doanh nghiệp mục tiêu từ danh sách.
4. Lập kế hoạch M&A chi tiết: Liên hệ với các công ty mục tiêu để thu thập thông tin và đánh giá mức độ phù hợp với M&A.
5. Phân tích và định giá: Phân tích và định giá doanh nghiệp mục tiêu để xác định giá mua phù hợp.
6. Đàm phán: Bắt đầu đàm phán chi tiết về điều khoản và điều kiện liên quan đến M&A.
7. Thẩm định: Kiểm tra và phân tích chi tiết các khía cạnh hoạt động của doanh nghiệp mục tiêu để xác nhận lại giá và điều kiện M&A.
8. Xác định hợp đồng: Khi các điều khoản đươc đồng thuận, ký kết hợp đồng mua bán.
9. Thay đổi về tài chính: Sau khi hợp đồng được ký kết, nguồn vốn mới sẽ được cấp cho doanh nghiệp mục tiêu.
10. Kết thúc giao dịch: Hoàn thành quá trình M&A, tích hợp công ty mục tiêu vào doanh nghiệp mẹ hoặc để công ty mục tiêu tiếp tục hoạt động độc lập.
Những thương vụ M&A nổi tiếng ở thị trường Việt Nam
Thị trường Việt Nam đã chứng kiến một số thương vụ M&A nổi tiếng. Dưới đây là một số ví dụ:
– Thương vụ giữa Central Group – Big C: Tập đoàn Central Group từ Thái Lan đã đầu tư số vốn 1,14 tỷ USD để sở hữu hầu hết cổ phần của chuỗi siêu thị Big C tại Việt Nam và mua lại hệ thống siêu thị điện máy Nguyễn Kim.
– Thương vụ mua lại 49% vốn của FE Credit: Tập đoàn Sumitomo Mitsui đã mua lại 49% vốn của FE Credit từ Ngân hàng VPBank. Thương vụ này giúp VPBank củng cố năng lực tài chính và mở rộng kinh doanh.
– Thương vụ mua lại 10% cổ phần của Tiki Global: Tập đoàn Shinhan từ Hàn Quốc đã mua lại 10% cổ phần của Tiki Global, giúp Tiki có nguồn vốn mới và phát triển kinh doanh.
– Thương vụ giữa ThaiBev – Sabeco: ThaiBev, tập đoàn nước giải khát lớn nhất Thái Lan, đã mua lại 53,59% cổ phần của Sabeco, nhà sản xuất bia nổi tiếng tại Việt Nam.
Trên đây là những thông tin tổng quan về M&A và một số thương vụ nổi tiếng tại thị trường Việt Nam. Hy vọng với kiến thức này, bạn đã hiểu hơn về quá trình M&A và có thêm định hướng đầu tư cho bản thân.